درمان دارویی هدفمند به استفاده از داروهایی گفته می‌شود که به طور خاص پروتئین‌های موجود روی سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهند. این پروتئین‌ها به سلول‌های سرطانی کمک می‌کنند تا رشد کنند، گسترش یابند و مدت طولانی‌تری زنده بمانند. این داروها با تخریب سلول‌های سرطانی یا کند کردن رشد آنها عمل می‌کنند. عوارض جانبی این داروها با شیمی‌درمانی متفاوت است (گاهی اوقات شدت کمتری دارد) و بسیاری از آنها به صورت قرص مصرف می‌شوند.
برخی از داروهای هدفمند، مانند آنتی‌بادی‌های مونوکلونال، به چندین روش مختلف برای کنترل سلول‌های سرطانی عمل می‌کنند و ممکن است به عنوان ایمونوتراپی نیز در نظر گرفته شوند، زیرا سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند.
داروهای هدف گیرنده EGFR در سلول‌های سرطانی
گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی (EGFR) پروتئینی است که به رشد سلول‌های سرطانی کمک می‌کند. داروهایی که EGFR را هدف قرار می‌دهند، می‌توانند برای درمان برخی از سرطان‌های پیشرفته حنجره استفاده شوند.
سِتوكسيماب (اِربیتوکس) برای سرطان‌های حنجره
سِتوكسيماب یک آنتی‌بادی مونوکلونال است که نسخه مصنوعی از یک پروتئین سیستم ایمنی است و EGFR را هدف قرار می‌دهد. سلول‌های سرطان حنجره اغلب مقادیر بیشتری از EGFR نسبت به حالت طبیعی دارند. با مسدود کردن EGFR، سِتوكسيماب می‌تواند رشد سلول‌های سرطانی را کند یا متوقف کند.
سِتوكسيماب ممکن است با پرتودرمانی برای افراد مبتلا به سرطان‌های پیشرفته‌تر، مانند مواردی که به صورت موضعی گسترش یافته‌اند اما کاندیدای شیمی‌درمانی نیستند، ترکیب شود. گاهی اوقات سِتوكسيماب ممکن است با داروهای شیمی‌درمانی مانند سیس‌پلاتین و 5FU در مواردی که سرطان عود کرده یا به قسمت‌های دوردست بدن گسترش یافته است، ترکیب شود.
سِتوكسيماب از طریق تزریق داخل وریدی (IV)، یک بار در هفته یا هر دو هفته یک بار تجویز می‌شود.
عوارض جانبی احتمالی داروهای هدف گیرنده EGFR
شایع‌ترین عوارض جانبی سِتوكسيماب مشکلات پوستی مانند بثورات شبیه آکنه در صورت و قفسه سینه در طول درمان است که گاهی اوقات می‌تواند منجر به عفونت شود. ممکن است یک کرم یا پماد آنتی‌بیوتیک برای کمک به کاهش بثورات پوستی و عفونت‌های مرتبط تجویز شود. ایجاد این بثورات ممکن است نشان دهد که سرطان به درمان پاسخ می‌دهد.
سایر عوارض جانبی می‌توانند شامل سردرد، خستگی، تب و اسهال باشند. یک عارضه جانبی نادر اما جدی سِتوكسيماب، واکنش آلرژیک در طول اولین تزریق است که می‌تواند باعث مشکلات تنفسی و افت فشار خون شود. قبل از درمان به بیمار دارو داده می‌شود تا به جلوگیری از این اتفاق کمک کند.
با پزشک خود در مورد عوارض جانبی که باید مراقب آنها باشید و آنچه می‌توان برای پیشگیری یا درمان آنها انجام داد، صحبت کنید.
ایمونوتراپی برای سرطان حنجره
ایمونوتراپی استفاده از داروهایی است که به سیستم ایمنی بدن فرد کمک می‌کند تا سلول‌های سرطانی را با اثربخشی بیشتری پیدا کرده و از بین ببرد.
بازدارنده‌های نقاط کنترل ایمنی
بخشی مهم از سیستم ایمنی بدن، توانایی آن در جلوگیری از حمله به سلول‌های طبیعی است. برای این کار، از پروتئین‌های “نقطه کنترل” روی سلول‌های ایمنی استفاده می‌کند که مانند سوئیچ‌هایی عمل می‌کنند که باید روشن (یا خاموش) شوند تا پاسخ ایمنی آغاز شود. سلول‌های سرطانی گاهی اوقات از این نقاط کنترل برای جلوگیری از حمله سیستم ایمنی استفاده می‌کنند.
داروهایی که این پروتئین‌های نقطه کنترل را هدف قرار می‌دهند (بازدارنده‌های نقطه کنترل نامیده می‌شوند) می‌توانند برای درمان برخی از افراد مبتلا به سرطان حنجره و هیپوفارنکس استفاده شوند.
بازدارنده‌های PD-1
پمبرولیزوماب (کیترودا) و نیولوماب (اوپدیوو) PD-1 را هدف قرار می‌دهند، پروتئینی که روی سلول‌های T در سیستم ایمنی وجود دارد PD-1. به طور معمول به جلوگیری از حمله سلول‌های T به سایر سلول‌ها کمک می‌کند. با مسدود کردن PD-1، این داروها پاسخ ایمنی را در برابر سلول‌های سرطانی تقویت می‌کنند. این می‌تواند باعث کوچک شدن برخی تومورها یا کند شدن رشد آنها شود.
چه زمانی ممکن است از بازدارنده PD-1 استفاده شود؟
یکی از این داروها ممکن است در شرایط مختلف استفاده شود.
پمبرولیزوماب ممکن است یک گزینه برای درمان موارد زیر باشد:
- سرطان حنجره پیشرفته موضعی که می‌تواند با جراحی برداشته شود، اگر سلول‌های سرطانی از نظر پروتئین PD-L1 ( پروتئینی که PD-1 به آن متصل می‌شود) مثبت باشند، پمبرولیزوماب به تنهایی قبل از جراحی (به عنوان درمان نئوادجوانت)، بعد از جراحی همراه با پرتودرمانی و احتمالاً شیمی‌درمانی (به عنوان درمان ادجوانت)، و سپس به تنهایی تجویز می‌شود.
- سرطانی که گسترش یافته یا عود کرده و نمی‌تواند با جراحی برداشته شود، همراه با شیمی‌درمانی.
- سرطانی که گسترش یافته یا عود کرده و نمی‌تواند با جراحی برداشته شود، به تنهایی، اگر سلول‌های سرطانی از نظر پروتئین PD-L1 مثبت باشند.
هم پمبرولیزوماب و هم نیولوماب ممکن است گزینه‌هایی برای درمان موارد زیر باشند:
- سرطانی که گسترش یافته یا عود کرده و نمی‌تواند با جراحی برداشته شود، به تنهایی، پس از امتحان کردن شیمی‌درمانی.
این داروها معمولاً هر 2 تا 6 هفته یک بار تجویز می‌شوند، بسته به دارو و دلیل تجویز آن. هر دوی آنها می‌توانند به صورت تزریق داخل وریدی (IV) تجویز شوند. نیولوماب همچنین می‌تواند به صورت تزریق زیر پوستی در عرض چند دقیقه تجویز شود.
عوارض جانبی احتمالی بازدارنده‌های نقطه کنترل
عوارض جانبی این داروها می‌تواند شامل خستگی، سرفه، حالت تهوع، اسهال، بثورات پوستی، کاهش اشتها، یبوست، درد مفاصل و خارش باشد.
سایر عوارض جانبی جدی‌تر کمتر اتفاق می‌افتند:
- واکنش‌های تزریق: برخی افراد ممکن است در حین دریافت این داروها دچار واکنش تزریق شوند. این واکنش شبیه به یک واکنش آلرژیک است و می‌تواند شامل تب، لرز، گرگرفتگی صورت، بثورات، خارش پوست، احساس سبکی سر، خس‌خس سینه و مشکل در تنفس باشد. در صورت بروز هر یک از این علائم در حین دریافت این داروها، بسیار مهم است که بلافاصله به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید.
- واکنش‌های خودایمنی: این داروها اساساً با حذف یکی از محافظ‌های سیستم ایمنی بدن عمل می‌کنند. گاهی اوقات سیستم ایمنی شروع به حمله به سایر قسمت‌های طبیعی بدن می‌کند، که می‌تواند باعث مشکلات جدی یا حتی تهدیدکننده زندگی در ریه‌ها، روده‌ها، کبد، غدد تولیدکننده هورمون، کلیه‌ها، اعصاب، پوست یا سایر اندام‌ها شود.
بسیار مهم است که هرگونه عارضه جانبی جدید در طول یا پس از درمان با هر یک از این داروها را فوراً به تیم مراقبت‌های بهداشتی خود گزارش دهید. اگر عوارض جانبی جدی رخ دهد، ممکن است لازم باشد درمان را متوقف کنید و دوزهای بالای کورتیکواستروئیدها را برای سرکوب سیستم ایمنی بدن خود مصرف کنید.